Tháp Đại Nhạn, ngôi tháp gạch lớn nhất thời Tùy Đường.

VÕ THỊ HUỲNH NHƯ
Tháp đại Nhạn được xây dựng năm 652, tại thành Trường An xưa theo yêu cầu của sư Huyền Trang, dùng làm nơi chứa kinh Phật, khi ấy tháp có 5 tầng. Năm 701 – 704 tháp được trùng tu xây thanh tầng, năm 930 – 933 được trùng tu lần nữa và chỉ còn 7 tầng.
Ngày nay tháp “cao 60m dặt trên một nền vuông cao 5m, mỗi cạnh của chân tháp dài tới 25,5m. Các bức tường tháp rất dày bằng đất, ướp những viên gạch vàng được sắp xếp rất khéo léo. Bên trong tháp có cầu thang lớn bằng gỗ dẫn lên các tầng. Bên ngoài tháp, trên mặt tường là những cột nỗi mảnh mai để tạo dáng vẻ thanh thoát cho tháp với số lượng giảm dần, chia mổi mặt ở tầng trệt thành 9 khoảng, ở những tầng tiết theo là 7 khoảng và 5 khoảng ở những tầng trên cùng. Mỗi mặt ở tầng trệt có cửa vào hình cuốn tròn, còn ở các tầng trên mỗi mặt có một cửa sổ cùng hình dạng như cửa vào. Bên trên mỗi cửa vào là một lanh tô cẩm thạch đen khắc chạm những cảnh trong cuộc đời của Đức Phật… Các mái nhô ra của tầng 7 được xây gạch đưa ra tạo thành hình bậc thang ngược và được đỡ bằng đường dích dắc của những viên gạch đặt chéo góc với nhau.”
Hình dáng ngôi tháp này không giống phần lớn các tòa tháp cổ của Trung Quốc mà phỏng theo hình dáng các tháp Phật ở Ấn Độ, có lẽ sư Huyền Trang đã thiết kế theo mô hình tháp ở Bodhgayâ. Tháp hình chóp cụt cao, các tầng kế tiêp nhau và phân biệt bằng một lớp xây nhô ra, mỗi mặt ở mỗi tầng có một khám tường hoặc một cửa sổ vòm để tôn thêm dáng cao của tháp.