Phong tục kỳ quái ở Lục địa đen

Hủ tục nô lệ tế thần tại Ghana có nghĩa là dâng nạp gái trinh để phục vụ cho các tù trưởng hoặc giáo sĩ. Đó là cái giá phải trả cho những gia đình mang các tội như trộm cắp, ngộ sát...
Đối với giới nghiên cứu văn hóa, châu Phi là lục địa tồn tại nhiều sắc dân quái lạ, nơi có đến 1.300 ngôn ngữ mà mỗi ngôn ngữ đại diện cho một sắc dân với niềm tin tôn giáo khác biệt, phong tục khác biệt và lễ hội cũng khác biệt. Trong vài thập niên qua, nhiều nét truyền thống châu Phi đã biến mất hoặc thay đổi ít nhiều. Mặc dù vậy cho đến nay, châu Phi vẫn còn không ít tập tục không giống bất cứ đâu trên trái đất...
Tại Ethiopia, vào mỗi mùa gặt, đàn ông thuộc bộ tộc Surma bỏ ra hàng giờ để bôi mặt và thân thể trước khi tham gia một loạt cuộc tranh tài để chứng tỏ lòng can đảm và giành các cô gái. Kẻ thắng trận hãnh diện đứng ra hỏi cưới cô gái mình thích và trước khi “đưa nàng về dinh”, chàng phải dâng lễ cưới cho gia đình cô dâu gồm một số súc vật, được định đoạt bằng kích thước khối đất sét và cái đĩa gỗ độn dưới hàm dưới của nàng.
Ở Kenya và Tanzania, cứ 7 năm một lần, khoảng 700 chiến binh Maasai tập trung lại, tham gia lễ hội kéo dài một tuần, đánh dấu giai đoạn bước sang tuổi già, thời kỳ xếp giáo cất cung để chuẩn bị hưởng an nhàn. Tại Namibia, tục chữa bệnh bằng phép thuật vẫn còn được áp dụng. Ca bệnh được chữa trị trông không khác gì một buổi lên đồng.
Ở Mali, khi có người trong bộ tộc Dogon của mình chết, các thành viên trong bộ tộc quấn thi thể bằng nhiều lớp vải rồi cột vào dây thừng và sau đó kéo lên vách núi đá cao hơn 90 m để đến hang chôn tập thể. 12 năm một lần, dân Dogon tổ chức lễ hội Dama kéo dài 6 tuần để đưa những vong hồn còn vất vưởng quanh làng trở về thế giới bên kia...
Tại Ghana, Ashanti là bộ tộc lớn nhất và mạnh nhất, hình thành như một vương quốc thống trị tại nước này cách đây hơn 300 năm. Đến nay, bộ tộc Ashanti vẫn duy trì ngôi vua và 10 năm lại tổ chức một lễ hội linh đình để tái khẳng định sức mạnh của bộ tộc mình. Tại lễ hội này, vua Ghana đeo vàng khắp người, mà chỉ riêng hai cánh tay đã phải cần nhóm tùy tùng nâng hộ bởi nặng trĩu toàn vàng... Nhưng nếu chỉ có mỗi lễ hội này thì vẫn chưa có gì đặc biệt, bởi Ghana còn là xứ sở của một phong tục kỳ quái khác: trokosi.
Trokosi (nô lệ tế thần) là tục dâng nạp gái trinh để phục vụ cho các tù trưởng hoặc giáo sĩ. Đó là cái giá phải trả cho những gia đình mang các tội như trộm cắp, ngộ sát... bởi người ta tin rằng chỉ khi cống nộp thể xác một cô gái trinh nguyên trong gia đình mình cho thần linh thì tội lỗi mới có thể được gột rửa, tránh khỏi sự trừng phạt của các lời nguyền bí hiểm.
Tục này được áp dụng tại ít nhất 12 ngôi đền ở Ghana và hàng chục ngôi đền khác tại Togo và Benin với số nạn nhân tế thần tổng cộng khoảng 10.000 cô gái. Tuy có vài nét khác biệt ở từng nơi nhưng các trokosi đều chịu nỗi thống khổ như nhau. Vài bé gái khi được dâng cho thần linh lúc mới chỉ 2 tuổi, đến kỳ kinh nguyệt đầu tiên thì thực sự trở thành nô lệ tế thần đúng nghĩa với buổi lễ công nhận chính thức rồi sau đó - như tập tục lâu đời - vị giáo sĩ (được xem là hiện thân của thần) bắt đầu có quyền ăn nằm với nạn nhân bất cứ lúc nào ông ta muốn.
Khi trokosi chết, thân nhân phải tự lo ma chay chôn cất và trong nhiều trường hợp còn phải dâng nộp một cô gái trinh khác trong gia đình mình để thay thế cho trokosi vừa chết. Vài phụ nữ tế thần trong một số ngôi đền ở Ghana hiện nay đã là thế hệ trokosi thứ năm, vẫn câm lặng làm lụng và cống nộp thân xác để “trả giá” cho một sai lầm hay tội lỗi duy nhất gì đó mà gia đình đã phạm phải. Bất cứ trokosi nào bị bắt khi trốn thoát đều hứng chịu những trận đòn kinh khủng nhất trong đời.
Hiện nay, tại vài nơi ở Ghana, Thiên Chúa giáo của các giáo sĩ Bồ Đào Nha đã in đậm, tập tục trokosi đang gặp phản ứng gay gắt. Những chiến dịch chống đối được phát động và nhiều trường học dành riêng cho trokosi được lập ra. Nhưng khuôn mặt những cô gái nô lệ của thần linh đã hằn sâu sự bi ai và thống khổ tột cùng mà không liệu pháp tinh thần nào có thể xóa đi được...
Trong khi ở Ghana và một số nơi khác, trokosi chưa bị xóa sạch thì ở Sierra Leone, Kenya, Liberia... phụ nữ lại chịu tập tục cắt bỏ âm vật. Tập tục này bám rễ rất lâu đời ở nhiều nước châu Phi và đặc biệt được áp dụng tại Sierra Leone, nơi đang tồn tại Bundo - một hội toàn nữ giới chiếm đến 90% phụ nữ xứ này.
Theo ghi nhận của các tổ chức y tế thế giới, hiện có khoảng 130 triệu phụ nữ ở ít nhất 22 nước châu Phi đã bị cắt âm vật và mỗi năm chừng 2 triệu trẻ gái phải chịu hình thức “phẫu thuật” dã man này. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã chính thức xem việc cắt âm vật là hành động vi phạm nhân quyền. Tuy nhiên, cho đến nay, Bundo ở Sierra Leone và nhiều tổ chức phụ nữ khác tại châu Phi vẫn chống đối quyết liệt trước sự can thiệp nhằm xóa bỏ tập tục này do phương Tây đã và đang khởi xướng mạnh từ đầu thập niên 1990.

(Theo An Ninh Thế Giới)

Lục địa đen là nơi luôn chứa đựng những điều huyền bí, những tập tục kì quái và man rợ, đôi khi còn quái gở trong đó nổi bật nhất là các tập tục của các bộ tộc, bộ lạc. Những điều huyền bí này vẫn được lưu giữ cho đến nay.
1. Tập tục hành xác ở Nammibia
Bộ tộc Leimba là một trong những bộ tộc kì bí và lâu đời nhất của Nammibia. Thổ dân xứ này được gọi là "những đứa con bị đày đọa của trời" do sở thích hành xác. Tập tục ấn tượng nhất ở đây là xẻo môi và cho kiến đốt. Các cô gái đến tuổi 16 bắt buộc phải được đánh dấu bằng những vết cắt xẻo ở môi. Người hành lễ là những già làng. Họ dùng một mảnh đá sắc để cắt môi dưới của những cô gái. Vết thương dài thường bị nhiễm trùng nặng, có khi còn gây tử vong. Những ai may mắn qua khỏi thì cũng không ǎn uống được gì suốt cả tuần lễ. Kì quái hơn là những người đàn ông trong bộ tộc này chỉ thực sự được coi là đàn ông khi được bỏ vào tổ kiến rừng lúc 13 tuổi. Người này phải đứng trong tổ kiến hàng ngàn vạn con khoảng 5 phút mà không được nhăn nhó hay kêu la. Khi vượt qua thử thách này anh ta mới có quyền lấy vợ và đi săn. Nhưng cuộc hành xác này chỉ mang tính may rủi bởi không ít người chỉ trong vòng vài phút đã bị kiến leo lên tận mặt đốt và khoét mắt.

2. Thử thách kỳ lạ khi cưới hỏi ở Sudan

Bộ tộc Diaka ở Sudan có tập tục hết sức quái gở và... mất vệ sinh trong mùa cưới, những chàng trai phải trải qua thử thách này mới lấy được vợ. Trước khi hỏi vợ, chàng trai phải đem đến nhà vợ ba con bò, anh ta phải thọc tay vào hậu môn con vật (ngập đến tận khuỷu tay) và lôi cho kỳ được phân bò ra ngoài. Những ai sau ba lần thử thách mà không lôi ra được "hiện vật" thì phải chờ đến mùa cưới năm sau. Khi chàng trai thành công thì cô gái sẽ tỏ ý chấp thuận bằng cách bôi phân bò lên người và lên mặt.

3. Tập tục múa sậy tìm chồng ở Kenya

Bộ tộc Swazi ở Bấc Kenya có phong tục múa sậy tìm chồng. Những cô gái trinh nữ sẽ hái thật nhiều lau sậy, nhuộm màu sắc sặc sỡ rồi cầm ở tay hoặc gắn lên người để nhảy múa. Mỗi cô gái sẽ chọn lựa một trong số những người đàn ông đang ngồi yên, khi chọn được người 'vừa ý họ sẽ dùng dây leo kifa (gai rất nhọn) quất lên đầu anh ta. Chàng trai sẽ về nhà vợ cùng với chiếc đầu đầy máu của mình.

4. Chọn vợ theo hình dáng bộ ngực

Những người đàn ông của bộ lạc Ndébéle chọn vợ theo hình dạng cặp vú mà không cần quan tâm tới bất kỳ điều gì. Hàng năm ở bộ tộc này có lễ hội phô bày bộ ngực để các chàng trai chọn vợ. Những cô gái quấn khố sặc sỡ hoặc mặc quần Jean đội mũ nồi, đeo nhiều đồ trang sức và để trần bộ ngực của mình. Đây quả là ngày hội cho đàn ông bản xứ và nhiều nơi khác.

5. Tạp hôn ở Ghana

Bộ tộc Shai ở Ghana có tập tục hết sức ấn tượng, tất cả những thiếu nữ khi 18 tuổi phải chung chạ với mọi người đàn ông trong bộ tộc để có kinh nghiệm "phục vụ chồng" về sau. Hình thức này đã tồn tại ở Ghana từ 2000 năm nay. Nếu cô gái nào tỏ ý chống cự thì ngay lập tức sẽ bị cách ly vĩnh viễn khỏi cộng đồng và gia đình phải nộp vạ rất nặng. Để nhận biết những cô gái ở tuổi dậy thì phải chú ý đến cách trang điểm, họ thường đeo rất nhiều đồ trang sức bằng đá quý.

Cho đến tận ngày nay những tập tục kỳ quái này vẫn còn tồn tại, chứa đựng những điều huyền bí mà ngay cả những nhà nhân chủng học cũng chưa thể giải thích được.