NHỮNG SÁCH TIẾNG PHÁP CỔ VÀ HIẾM HIỆN CÓ TẠI BẢO TÀNG LỊCH SỬ VIỆT NAM - TP. HỒ CHÍ MINH (Sưu tầm)

Bảo tàng Lịch sử Việt Nam - TP. Hồ Chí Minh không chỉ là nơi trưng bày, giới thiệu những sưu tập hiện vật phong phú, có giá trị lịch sử, mà còn là nơi tàng trữ một lượng sách cổ đáng kể, có liên quan đến lịch sử văn hóa của các nước Đông Dương và các nước lân cận.
Những sách cổ quý và hiếm của thư viện Bảo tàng đa dạng, bao gồm những tác phẩm thuộc các ngôn ngữ khác nhau như: La tinh, Thái, Lào, Trung Quốc, Việt Nam có "niên đại" từ thế kỷ 18 đến thế kỷ 20. Phần lớn số sách và tạp chí nghiên cứu về Việt Nam và Đông Dương nhất là về Nam Kỳ. Dưới đây chỉ đề cập đến đầu sách bằng ngôn ngữ tiếng Pháp được xem là cổ nhất mà các học giả và các nhà nghiên cứu đã từng quan tâm.
• Tác phẩm "Bibliotheca Indonesia: Dictionaire bibliographique des ouvrages relatif à la pénisule indochinoise" (Thư mục về các công trình nghiên cứu có liên quan đến Đông Dương), tác giả Henri Cordier xuất bản năm 1912, mã số thư viện A.2
• Tác phẩm "Inventaire Alphabétique de la bibliothèque de L'EFEO" (Tập kiểm kê theo mẫu tự chữ cái của thư viện trường Viễn Đông Bác Cổ), xuất bản 1916, mã số thư viện A.1
• Tác phẩm "Les quatre livres" (Tứ Thư - 4 bộ sách được là kinh điển của Nho giáo) tác giả Couvreur Séraphin, xuất bản năm 1910, mã số K.51.
• Tác phẩm "Le YI - King, ou Livre des changements de la Dynastie Tsheou" (Kinh dịch - sách dạy bói toán và dạy cư xử ở đời), tác giả Philastre, P.L.F, xuất bản 1885, mã số E.120
• Tác phẩm "La Cochinchine religieuse" (Tôn giáo vùng Nam Kỳ), tác giả Louvret, L.E, xuất bản 1885, mã số Q.84
• Tác phẩm "Le Bouddhisme dans le monde: Origines - Dogmes - Histories" (Phật giáo trên thế giới: nguồn gốc - triết lý - lịch sử), tác giả Milloné, L.de, xuất bản 1893, mã số N.9
• Tác phẩm "Essai sur la légende du Bouddha" (tiểu luận về truyền thuyết đức Phật), tác giả Sénart, émile, xuất bản 1882, mã số N.41
• Tác phẩm "Testes taoisles/ Traduits des originaux chinoise" (văn bản về đạo Lão, dịch từ bản gốc Trung Quốc), tác giả Harlez, C.de, xuất bản 1891, mã số E.131.
• Tác phẩm "Les symboles, les emblèmes et les accessoires du culte chez kes annamites" (Những biểu tượng, biểu hiện và đồ thờ cúng ở người An Nam), tác giả Dumoutrer và xuất bản 1891, mã số E.32
• Tác phẩm "Le Malais Indochinois" (Sự bất ổn của Đông Dương), tác giả Charlin, Alexandre, xuất bản 1907, mã số O.22
• Tác phẩm "Les destinées de l' Indochine: Voyages - Histoire - Colonigation" (Vận mệnh của Đông Dương: Du lịch - Lịch sử - Thuộc địa), tác giả Ajalbert, Jean, xuất bản 1909, mã số O.142
• Tác phẩm "L'avenir de la France au Tonkin / par un ancien compagnon de Francis Garnier" (Tương lai nước Pháp ở Nam Kỳ viết bởi người bạn đồng hành của Francis Garnier), xuất bản 1885, mã số V.81
• Tác phẩm "Note sur les anciens dondien annamite dans La Basse - Cochinchine" (Ghi chú về các đồn điền xưa của người An Nam ở vùng hạ Nam Kỳ), tác giả Deschaseaux, E. xuất bản 1889, mã số Q.193
• Tác phẩm "L'expédition Francaise de Formose. 1884 - 1885" (Viễn chinh Pháp ở Đài Loan 1884 - 1885), tác giả Garnot (capitaine), xuất bản 1894, mã số K.22
• Tác phẩm "La France et le Siam" (Nước Pháp và Xiêm La), tác giả Lemire, Charles, xuất bản 1903, mã số O.199
• Tác phẩm "La vérite sur la Cochinchine et sur la mission du Lt. Colonel Bernard" (Sự thật về Nam Kỳ và về sứ mệnh của ngài thiếu tá Bernard), tác giả Combanaire. A, xuất bản 1909, mã số Q.16
• Tác phẩm "Répertoire analytiquede législation et le règlementation de la Cochinchine et du Cambodge" (Danh mục phân tích pháp chế của vùng Nam Kỳ và Cambốt), tác giả Marty. F, xuất bản 1896, mã số Q.121
• Tác phẩm "Nouveau recueil de législation cantonale et communale Annammite de Cochinchine" (Sưu tập mới về tổng xã và làng xã Việt Nam ở miền Nam Kỳ), tác giả Outrey, Ernest, xuất bản 1905, mã số Q.440
• Tác phẩm "Le code annamite / traduction" (Luật lệ An Nam - bản dịch), tác giả Philastre, P.L.F, xuất bản 1876, mã số O.38
• Tác phẩm "Table alphabétique et analytique de la traduction du code annamite d'Anbaret" (Mục lục theo chữ cái và phân tích của bản dịch về luật An Nam của Anbaret), tác giả Miraben. A, xuất bản năm 1896, mã số O.165
• Tác phẩm "Annuaire général de l' Indochine" (Tổng niên giám Đông Dương), xuất bản năm 1889, mã số A.11, A.12
• Tác phẩm "Bulletin officiel de l' Indochine Francaise" (Công báo Đông Dương thuộc Pháp), xuất bản 1892, mã số Z.20, Z.17, Z.18, Z.16, Z.25, Z.26
• Tác phẩm "Annuaire de la Cochinchine Francaise" (Niên giám Nam Kỳ thuộc Pháp), xuất bản 1869, mã số A.15
• Tác phẩm "Situation de l' Indo-Chine dé 1902 à 1907" (Tình hình Đông Dương Trung Quốc từ 1092 - 1907), tác giả Baeu, Paul, xuất bản năm 1908, mã số O.42
• Tác phẩm "Tráts et rapportse en Quốc ngữ / traduction en Francais avec note et commentaires" (Trát và bản tường trình bằng Quốc ngữ / bản dịch bằng tiếng Pháp với lời chú dẫn và bình luận), tác giả Boscq.J.C, xuất bản năm 1893, mã số O.458
• Tác phẩm "La commune annamite" (Làng xãa An Nam), tác giả Ory, P., xuất bản năm 1894, mã số V.84
• Tác phẩm "Vade - Mecum Commercial de la Cochinchine 1905" (Cẩm nang thương mại của Hoa Kỳ năm 1905), tác giả Coquerel, A., xuất bản 1905, mã số Q.8
• Tác phẩm "Intructions nautiques sur la Basse Cochinchine et le Cambodge (navigation intérieur) (Huấn lệnh về giao thông đường thủy ở miền hạ Nam Kỳ và Cambốt (hàng hải trong nước), xuất bản 1897, mã số Q.13
• Tác phẩm "Au pays annamite" (ở xứ sở Nam Kỳ), tác giả Jammes, H - L, xuất bản 1898, mã số P.36
• Tác phẩm "Choix de légendes historiques de l' Annam et du Tonkin" (Tuyển chọn các truyền thuyết lịch sử của Trung Kỳ và Bắc Kỳ), tác giả Dumoutier, G., xuất bản 1889, mã số O.373
• Tác phẩm "Dictionnaire Siamois - Francais - Anglais" (Từ điển Xiêm La - Pháp - Anh), tác giả Pallégoix, xuất bản 1896, mã số B.13
• Tác phẩm "Manuel de conversasitio Francaise - Annamite" (Sách giáo khoa đàm thoại Pháp - Việt), tác giả M.J, J., xuất bản 1881, mã số O.462
• Tác phẩm "Vocabulaire Francais Annamite" (Từ vựng Pháp - Việt), tác giả Gènibrel, J.F.M, xuất bản 1898, mã số B.36
• Tác phẩm "Dictionnaire franco - tonkinoi illustré" (Từ điển Pháp - Bắc Kỳ có minh họa bằng tranh ảnh), tác giả P.G.V, xuất bản năm 1898, mã số B.76
• Tác phẩm "Petit dictionnaire Francais - annamite" (Tiểu tự điển Pháp - Việt), tác giả Trương Vĩnh Ký, P.G.B, xuất bản 1884, mã số B.69
• Tác phẩm "Les peuples et les langues de la Chine méridionale" (Những dân tộc và ngôn ngữ của vùng Trung Quốc phương Nam), tác giả Madrolle, Claude, xuất bản 1898, mã số K.95
• Tác phẩm "Index des caractères chinois contenus dans le Dictionnaire Chinois - anglais de Williams. Avec la pronciation mandarine annamite de Phan Đức Hòa" (Bản tra cứu các từ chữ Trung Quốc trong từ điển Trung - Anh của Williams. Với phát âm theo tiếng Quan thoại của Phan Đức Hòa), tác giả Phan Đức Hòa, xuất bản 1896, mã số B.65
• Tác phẩm "Dictionnaire Chinois Francais" (Từ điển Trung - Pháp), tác giả Couvreu, Séraphin, xuất bản 1890, mã số B.2
• Tác phẩm "Etude sur deux dialectes de l' Indochine: les tiams et les Stiengs" (Nghiên cứu về 2 thổ ngữ địa phương của Đông Dương: người Chăm và người XTiêng), tác giả Morice, A., xuất bản 1875, mã số R.17
• Tác phẩm "Guide de la conversation annamite" (Hướng dẫn trò chuyện vùng Nam Kỳ), tác giả Trương Vĩnh Ký, xuất bản 1885, mã số Q.196
• Tác phẩm "Vocabulaire annamite - francais: Mots usuels, nom techniques, scientifiques et termes administratifs" (Từ vựng Việt Pháp: các từ thường dùng, tên kỹ thuật khoa học, từ hành chính), tác giả Trương Vĩnh Ký, xuất bản năm 1887, mã số Q.197
• Tác phẩm "Đại Nam Quốc Âm tự vị = Dictionnaire annamite", tác giả Huỳnh Tịnh của Paulus Của, xuất bản 1895, mã số B.15
• Tác phẩm "Vocabulaire francais - cambodgien et cambodgien - francais" (Từ vựng Pháp - Cambốt và Cambốt - Pháp), tác giả Moura, M., xuất bản 1878, mã số T.94
• Tác phẩm "Dictionnaire élémentaire annamite - Francais" (Từ điển Việt Pháp sơ cấp), tác giả Le Grand de La Liraye (Le P.), xuất bản 1874, mã số B.66
• Tác phẩm "Matière médicale et pharmacopée sino - annamite" (Y dược liệu Hán Việt), tác giả Perrot, Em., Hurrier, P., xuất bản 1907, mã số K.40
• Tác phẩm "Les art et les cultes anciens et modernes en An Nam - Tonkin: Monuments des Kiams et des Annamites" (Nghệ thuật và thờ cúng cổ và hiện đại ở Bắc Kỳ - Trung Kỳ), tác giả Lemire Charles, xuất bản năm 1926, mã số O.376
• Tác phẩm "Pour comprendre l' art Hindou" (Để hiểu về nghệ thuật ấn Độ), tác giả Coomaraskamy, Ananda K., xuất bản năm 1926, mã số N.59
• Tác phẩm "Inventaire descriptif des monuments du Cambodges (cartes)", tác giả Lunet de la Lagonquière, F., xuất bản 1911, mã số T.20
• Tác phẩm "Numismatique annamite, avec une collection de 40 planches" (Tiền cổ học Việt Nam, với sưu tập 40 hình vẽ), tác giả Lacroix, Désiré, xuất bản 1900, mã số O.117
• Tác phẩm "La céramique de l' époque de K'ang Hi à nos jours (1662 - 1911)" (Gốm Trung Quốc từ thời Khang Hi đến nay), tác giả Vasslot, J. Mar, xuất bản 1909, mã số K.464
• Tác phẩm "Synchronisme Chinois: Chronologic complète et concordance avec l' ère chrétienne de toutes les dates concernant l' histoire de l' Extrême - Orient" (Sự đồng đại của Trung Quốc: Niên đại đầy đủ và sự đối chiếu với kỷ nguyên công giáo của tất cả ngày tháng có liên quan đến lịch sử Viễn Đông), tác giả Tchang, Mathias, xuất bản 1892, mã số K.28
• Tác phẩm "Bulletin de la société de Géographie" (Tập san Hội địa dư), xuất bản 1878, mã số Z.166
• Tác phẩm "L' extrême - Orient" (Viễn Đông), tác giả Postel, Ravul, xuất bản 1882, mã số O.13
• Tác phẩm "Note sur le Laos" (Ghi chú về nước Lào), tác giả Aymonier, Elienne, xuất bản 1885, mã số T.85
• Tác phẩm "Les portugais au Cambodge" (Người Bồ Đào Nha ở Cam bốt), tác giả Biker, M., xuất bản 1883, mã số T.139
• Tác phẩm "Cochinchine" (Nam Kỳ), tác giả Aurillac, H, xuất bản 1870, mã số Q.71
• Tác phẩm "Un an de séjour en cochinchine" (Một năm lưu trú ở Nam Kỳ), tác giả Delteil, M., xuất bản 1887, mã số Q.129
• Tác phẩm "A travers la Cochinchine Francais" (Xuyên qua vùng Nam Kỳ thuộc Pháp), tác giả Postel, Raoul, xuất bản năm 1887, mã số Q.209
• Tác phẩm "La nouvelle calédonie depuis sa découverte (1774) jusqu à nos jours" (Tân thế giới từ khi phát hiện 1774 cho đến nay), tác giả Schreiner, Alfred, xuất bản 1882, mã số F.42
• Tác phẩm "Dictionnaire universel des contemporains" (Từ điển quốc tế của những người đương thời", tác giả Vapereau, G, xuất bản 1870, mã số B.29
• Tác phẩm "Contribution à l' étude de la préhistoire de l' Indochine" (Góp phần vào việc nghiên cứu thời tiền sử ở Đông Dương), tác giả Mansuy H., xuất bản 1920, mã số O.432
• Tác phẩm "Mélanges d'Histoire et de géographic orientales" (Tạp văn lịch sử và địa dư phương Đông), tác giả Cordier, Henri, xuất bản 1914, mã số I.131
• Tác phẩm "Textes Chinois anciens / traduit pour la 1ère fois dans une langue européenne" (Bản văn Trung Quốc cổ, dịch lần đầu bởi ngôn ngữ Châu Âu), tác giả Rosny, Léonde, xuất bản 1874, mã số K.96
• Tác phẩm "Les commencements de l' Indochine francais" (Buổi bắt đầu của Đông Dương thuộc Pháp), tác giả Septans, Albert, xuất bản năm 1887, mã số O.19
• Tác phẩm "Excursions et reconnaissances" (Điều tra thực địa và thám sát), xuất bản 1879, mã số O.179
• Tác phẩm "Extrême - Asie: revue indochinoise illustré: mensuelle" (Viễn á: Tạp chí Đông Dương có hình ảnh), xuất bản 1924 - 1934, mã số Z.42
• Tác phẩm "Revue France d' Indochine: Recuell mensuel, historique, archélogique, liltéraire, biographique, touristique et d' intérêt commecial" (Tạp chí Pháp Đông Dương: lịch sử, khảo cổ, văn học, du lịch, thương mại), xuất bản 1913 - 1914, mã số Z.28
• Tác phẩm "Souvenirs d' Annam (1886 - 1890)" (Kỷ niệm về xứ Trung Kỳ), tác giả Baille, xuất bản 1890, mã số P.38
• Tác phẩm "Etude historique et archéologique sur Hoa Lư. Première capitale de l' Annam indépendante" (Nghiên cứu lịch sử và khảo cổ về Hoa Lư. Thủ phủ đầu tiên của An Nam độc lập), tác giả Dumoutier, Gustave, xuất bản 1895, mã số P.13
• Tác phẩm "Histoire ancienne et moderne de l' Annam" (Lịch sử cổ và hiện đại của Trung Kỳ), tác giả Launay, Adrien, xuất bản 1884, mã số P.12
• Tác phẩm "Histoire de l' expédition de Cochinchine en 1861" (Lịch sử viễn chinh ở Nam Kỳ), tác giả Pall de la Barrère, Léopold, xuất bản 1888, mã số Q.6
• Tác phẩm "La Cochinchine et le Tonkin, le pays, l' histoire et les mission" (Nam Kỳ và Bắc Kỳ, xứ sở, lịch sử và các phái đoàn truyền giáo), tác giả Vanillot, Eugène, xuất bản 1861, mã số Q.137
• Tác phẩm "Indépendant de Sài Gòn: Journal politique, liltéraire, commercial, et d' annonces" (Sài Gòn độc lập: báo chính trị, văn học, thương mại và rao vặt), xuất bản 1881, mã số Z.24
• Tác phẩm "Cours d' histoire annamite à l' usage des écoles de la Basse - Cochinchine" (Khóa học lịch sử An Nam dành cho các trường ở vùng hạ Nam Kỳ), tác giả Trương Vĩnh Ký, xuất bản 1875, mã số O.8