BỘ NGŨ SỰ Ở HỘI QUÁN TUỆ THÀNH

BỘ NGŨ SỰ Ở HỘI QUÁN TUỆ THÀNH


(Thành phố Hồ Chí Minh)


Hà Thị Sương
Võ Thị Huỳnh Như


Chùa Bà Thiên Hậu (Tuệ Thành Hội quán) là một trong những ngôi chùa cổ nhất của người Hoa gốc huyện Tuệ Thành, Quảng Đông đã rời bỏ làng quê sang Việt Nam góp vốn và góp công xây dựng vào khoảng năm 1760 và được trùng tu lớn vào các năm 1800, 1842, 1890, 1916... Chùa Bà đã được công nhận là di tích kiến trúc nghệ
thuật cấp Quốc gia ngày 07 tháng 01 năm 1993.


Chùa hiện tọa lạc tại số 710 đường Nguyễn Trãi, quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh.


Chùa thờ bà Thiên Hậu là chính. Bà được người Quảng Đông gọi là “A Phò” (Đức Bà). Người Phúc Kiến và Hải Nam thích gọi bà là "Đạo Mẫu".


Chùa xây theo hình ấn, là kiểu kiến trúc đặc trưng cùa người Hoa, đây là tổ hợp 4 ngôi nhà liên kết nhau tạo thành mặt bằng giống hình chữ "khẩu" hoặc chữ "quốc". Ba dãy nhà ở giữa tạo thành tiền điện, trung điện và hậu điện. Giữa các dãy nhà này có một khoảng trống gọi là thiên tỉnh (giếng trời),giúp không gian chùa thoáng đãng, đủ ánh sáng cho hậu cung và có chỗ thoát khói hương.


Trung tâm trungđiện đặt bộ lư hương có năm món (ngũ sự) cỡ lớn, đúc năm Quang Tự thứ 12 (1886). Thông thường trong đồ thờ cũng bộ ngũ sự gồm một lư trầm, 2 chân nhang, 2 chân nến. Tuy nhiên, bộ ngũ sự ở đây rất đặc biệt.


Bộ lư hương này đúc từ chất liệu hợp kim, màu đồng, chạm trổ
nhiều phù điêu, khảm mắt ngọc màu xanh và màu hồng rất rất công phu, tỉ mỉ với những đường nét tinh tế.


Chiếc lư trầm đặt chính giữa cao 2,48m. Nằm trên bệ đỡ hình bát giác, cao 41cm, 2 cạnh 68cm và 2 cạnh 44cm và 4 cạnh 25cm. Phía chân bệ đỡ có 8 chân, trang trí hình đầu linh thú và hoa văn thao thiết. Phần dưới và phần trên giá đỡ lớn, chính giữa chiết eo. Khảm nhiều mắt ngọc xanh và hồng xung quanh những bông hoa 5 cạnh, đúc nhiều mảnh nhỏ tráng men.


Mặt trước lư này chạm khắc 3 ông phước, lộc, thọ. Ngoài ra
xung quanh lư chạm khắc nhiều hình ảnh như song ngư, thủy tước… Những hình ảnh
chạm khắc rất sắc và giống với nghệ thuật điêu khắc trên gỗ.


Hai bên lư lớn này đúc hình hai con rồng lớn cách điệu dính với lư và 2 cây chất liệu sắt chủ yếu để đỡ 2 con rồng dài tới tận bệ đỡ ngũ sự.


Trên đỉnh lư là hình một con lân cao khoảng gần 40cm. Được đúc rất đẹp.


Cặp lư hai bên lư lớn chính giữa này giống nhau. Cao 2,05m và có đỉnh nhọn khoảng 25cm. Hình dạng bệ rất giống các bệ đỡ nến vẫn thường thấy ở bàn thờ của người Việt. Và 2 đỉnh cao lên rất giống 2 cây nến.


Cặp lư phía ngoài cũng cũng giống nhau. Có chiều cao khoảng
2,05m. Chạm khắc nhiều phù điêu và khảm đá màu.


Những hiện vật này đáng được xem là bảo vật của quốc gia.